Mục lục
Bão Yagi có tên tiếng Anh: Severe Tropical Storm Enteng, được Việt Nam định danh là bão số 3 và Philippines gọi là bão Enteng. Bão số 3 Yagi cơn bão nhiệt đới gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhiều quốc gia gồm Philippines, Trung Quốc, Lào, Myanmar ,Thái Lan và các tỉnh phía Bắc Việt Nam.
Tin nhanh về bão số 3 Yagi (lúc 14 giờ ngày 07/9)
Sức gió mạnh nhất: Cấp 12-13 (118-149km/h), giật cấp 16.
Dự báo: Trong 3 giờ tới, bão di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc, tốc độ khoảng 15-20km/h.
Tốc độ gió, đường đi của bão
Thông tin về bão số 3 Yagi
Bão số 3 Yagi là cơn bão mạnh nhất được ghi nhận tại châu Á trong năm nay, đồng thời là cơn bão mạnh thứ 2 thế giới tính đến thời điểm hiện tại sau siêu bão Beryl. Bão được hình thành trên vùng biển ấm gần đường xích đạo. Khi không khí nóng ẩm từ bề mặt đại dương bốc lên cao, một vùng không khí có áp suất thấp hơn sẽ hình thành bên dưới. Không khí ở các khu vực xung quanh có áp suất cao hơn tràn vào vùng áp suất thấp này, sau đó bốc hơi và cũng chuyển sang trạng thái nóng ẩm.
Khi không khí ẩm bốc lên rồi nguội đi, nước trong không khí sẽ hình thành mây và giông bão. Toàn bộ mây và gió này tăng cường độ và động lượng thông qua nhiệt độ của đại dương và nước bốc hơi từ bề mặt đại dương.
Những hệ thống yếu nhất được gọi là áp thấp nhiệt đới. Theo Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA), nếu áp thấp có sức gió duy trì tối đa đạt 63 km/h thì hệ thống mạnh lên thành bão nhiệt đới.
Ngày 01-09-2024, bão Yagi là một cơn bão nhiệt đới ở vùng biển phía tây Philippines. Ngày hôm sau, bão đổ bộ vào đất liền của Philippines và bắt đầu suy yếu. Tuy nhiên, do biển Đông nước biển nóng bất thường, bão số 3 Yagi đã mạnh lên. Ngày 04-09-2024, bão Yagi mạnh lên thành bão cấp 3.
Đến ngày 05-09-2024, bão Yagi mạnh lên thành siêu bão cấp 5, với sức gió duy trì mạnh nhất là 260km/h. Đây là một trong bốn cơn bão cấp 5 được ghi nhận trên Biển Đông, sau Pamela (1954), Rammasun (2014) và Rai (2021).
Ngày 05-09-2024, siêu bão Yagi đổ bộ tỉnh Hải Nam (Trung Quốc) với sức gió 223 km/h. 24 giờ tiếp theo, bão số 3 Yagi đổ bộ khu vực Hải Phòng, Quảng Ninh (miền Bắc Việt Nam). Yagi được ghi nhận là một trong những cơn bão mạnh nhất đổ bộ vào Việt Nam hơn một thập kỷ qua.
Sau đó, bão Yagi suy yếu thành áp thấp nhiệt đới nhưng hoàn lưu bão gây mưa lớn và lũ lụt nghiêm trọng ở phía Bắc Việt Nam và các quốc gia mà áp thấp đi qua, trong đó có Lào, Myanmar…Thậm chí, sau hơn 1 tuần trôi qua, tàn dư bão Yagi khi di chuyển qua Vịnh Bengal có khả năng hồi sinh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khu vực phía đông Ấn Độ.
Công tác phòng chống bão số 3 Yagi
Philippines
Ngày 01-09-2024, Cục Quản lý Thiên văn, Địa vật lý và Khí quyển Philippines (PAGASA) bắt đầu theo dõi bão Yagi (có tên gọi là “Enteng” ở Philippines) khi nó còn là áp thấp nhiệt đới. Tín hiệu Gió Bão Số 1 đã được đưa ra tại Đông Visayas, một số tỉnh vùng Bicol, khu vực phía bắc cứa Quezon, phía đông của Cagayan và Isabela, khu vực phía nam của Quirino và Nueva Vizcaya.
Khi áp thấp mạnh lên thành bão Yagi, PAGASA đã nâng mức Tín hiệu Số 2 cho khu vực đông bắc của Camarines Sur; toàn bộ tỉnh Abra; Apayao; quần đảo Babuyan; Ilocos Norte; Ifugao; Cagayan; Isabela; Kalinga; tỉnh Mountain; quần đảo Polillo; và Quirino, cùng với các khu vực phía bắc của Aurora; Camarines Norte; Ilocos Sur; và Nueva Vizcaya.
Trung Quốc
Ngày 03-09-2024, Đài Quan sát Hồng Kông đã ban hành Tín hiệu Cảnh báo Số 1 khi cơn bão Yagi di chuyển về phía thành phố Hồng Kông. Ngày 04-09-2024, Tín hiệu Gió Mạnh Số 3 đã được nâng lên, 6 chuyến bay của hãng hàng không HK Express đã được điều chỉnh lại.
Tỉnh Hải Nam đã cho toàn bộ học sinh nghỉ học ngày 03-09-2024. Cũng trong ngày 03-09 các hoạt động vận chuyển và hàng hải địa phương bị đình chỉ.
Tại tỉnh Quảng Đông, các điểm tham quan du lịch ven biển ngừng hoạt động, hủy các chuyến bay tại sân bay Zhuhai Jinwan. Hơn 400.000 người dân đã được sơ tán.
Việt Nam
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc Gia, bão Yagi dự báo sẽ đổ bộ vào Việt Nam giữa khu vực Quảng Ninh và Hải Phòng. Để đối phó, chính quyền Việt Nam đã khuyến cáo ngư dân không nên đánh bắt tại vùng biển nguy hiểm. Đồng thời thông báo cho người dân không tổ chức các hoạt động ngoài trời, tăng cường bảo vệ chằng chống nhà cửa, kiểm tra đê điều. Các tỉnh thành như Hải Phòng, Quảng Ninh, Thái Bình, Bắc Giang, Nam Định, Hà Nam, Hà Nội, Phú Thọ, Ninh Bình và Thanh Hóa ban hành công văn cho học sinh nghỉ học để tránh bão. Các trường đại học, cao đẳng và học viện cũng đình chỉ lớp học.
Ngoài ra, các sân bay bao gồm Nội Bài (Hà Nội), Vân Đồn (Quảng Ninh), Cát Bi(Hải Phòng) và Thọ Xuân (Thanh Hóa) được yêu cầu tạm dừng hoạt động từ ngày 07-09 trong các khoảng thời gian cụ thể.
Các phương tiện truyền thông địa phương đã gợi ý cho người dân sử dụng Google Maps để cập nhật tình hình cũng như hướng đi của bão.
Thiệt hại của Bão Yagi
Tại Philippines
Bão Yagi đổ bộ vào Philippines tối 01-09 gây lũ lụt và sạt lở đất tại nhiều khu vực tại quốc gia này.
Trong số 16 người thiệt mạng (8 trường hợp ở Calabarzon, 3 người tại Bicol, 2 người ở Trung Visayas, 2 người tại Đông Visayas và một người ở Tây Visayas. Nguyên nhân tử vong là do lở đất và đuối nước.
Hội đồng Quản lý và Giảm thiểu Rủi ro Thiên tai Quốc gia Philippines (NDRRMC) cho biết vẫn còn 17 người mất tích và 13 người bị thương. Gần 550.000 hộ dân chịu ảnh hưởng của cơn bão Yagi, tương đương với khoảng 2 triệu người, trong đó có 9000 hộ dân phải sơ tán và 5.965 ngôi nhà đã bị hư hại. Cũng theo NDRRMC, có đến 238 khu vực bị ngập lụt, 12 trận lở đất do mưa, 4 công trình bị sập do bão Yagi gây ra.
Thiệt hại về cơ sở hạ tầng tại Philippines ước tính là hơn 223 triệu peso (khoảng 4 triệu USD), còn thiệt hại hoa màu khoảng 4,3 triệu peso (77.000 USD).
Tại Trung Quốc
Các quan chức tỉnh Hải Nam (Trung Quốc) cho biết tác động và sức ảnh hưởng của bão Yagi vượt xa tưởng tượng, gây thiệt hại 1,67 tỷ USD cho kinh tế địa phương.
Bão Yagi đã khiến 4 người tử vọng, 95 người bị thương và gây ảnh hưởng tới hơn 526.000 người dân.
Kể từ năm 1949 đến nay, Yagi được đánh giá là cơn bão mạnh nhất trong mùa thu năm nay, đồng thời là cơn bão mạnh thứ tư từng đổ bộ vào Trung Quốc. Giám đốc Sở Ứng phó Tình trạng Khẩn cấp tỉnh Hải Nam Pan Shaoli nhận định “Sự tàn phá và tác động của nó này vượt xa sức tưởng tượng, cực kỳ thảm khốc, gây ra thiệt hại đáng kể về tính mạng cũng như tài sản của người dân”.
Tại Việt Nam
Bão số 3 Yagi gây gió mạnh, mưa lớn cục bộ
Ngày 07-09-2024, bão Yagi đổ bộ Quảng Ninh – Hải Phòng với sức gió giật cấp 12-14, gây mưa lớn cho toàn miền Bắc. Tại 2 đảo Bạch Long Vĩ và Cô Tô ghi nhận sức gió mạnh cấp 13. Trên đất liền tỉnh Quảng Ninh, Bãi Cháy đã ghi nhận sức gió mạnh cấp 14 giật trên cấp 17, tại Cửa Ông với gió mạnh cấp 12 giật cấp 14.
Trên đất liền Hải Phòng ghi nhận sức gió mạnh cấp 10-12 giật cấp 14-15. Còn tại những tỉnh thành không giáp biển, Hải Dương ghi nhận gió cấp 10 – 13. Các tỉnh Hưng Yên, Bắc Ninh, Bắc Giang, Vĩnh Phúc ghi nhận có gió mạnh cấp 8, giật cấp 9. Tại Thái Bình có gió cấp 9 giật cấp 10-12. Các địa phương khác ở phía Đông Bắc Bộ có gió mạnh cấp 6-7, giật cấp 8-10.
Hoàn lưu bão số 3 Yagi gây mưa lớn trên diện rộng ở khu vực Bắc Bộ và Thanh Hoá với lượng mưa phổ biến từ 07:00 ngày 07-09-2024 đến 07:00 ngày 12-09-2024 (theo giờ Việt Nam) phổ biến từ 250 – 450mm, có nơi hơn 550 mm.
Cơn bão Yagi được nhận định là cơn bão mạnh nhất trong 70 năm qua trên đất liền Việt Nam tại Hội nghị Thường trực Chính phủ ngày 15-09-2024. Với thời gian lưu bão kéo dài, mưa lớn diện rộng gây thiệt hại lớn về người và tài sản.
Thiệt hại do bão số 3 Yagi và mưa lũ sau bão
Bão số 3 Yagi và mưa lũ sau bão đã gây ra hậu quả nặng nề cho Việt Nam, là đợt thiên tai nghiêm trọng nhất trong hàng chục năm trở gần đây tại miền Bắc.
Thương vong nặng nề nhất được ghi nhận là tại Lào Cai, khi có 135 người chết và 16 người mất tích. Trong số những người thiệt mạng và mất tích tại Lào Cai, có 58 người tử vong và 9 người mất tích do lũ quét đã xảy ra ngày 10-09 tại thôn Làng Nủ (thuộc xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai.
Tại tỉnh Cao Bằng, có 55 người chết và 2 người mất tích, trong đó vụ sạt lở đất tại xã Ca Thành và Yên Lạc thuộc huyện Yên Bình đã vùi lấp 6 nhà dân khiến 9 người chết. Hơn một nửa số người tử vọng tại Cao Bằng là nạn nhân di chuyển trên các xe ô tô và xe khách bị lở đất chôn vùi và sau đó bị lũ cuốn đi.
Tại tỉnh Yên Bái có 54 người chết, Quảng Ninh ghi nhận 29 người chết.
Nhiều tuyến đường giao thông bị gián đoạn nghiêm trọng, hơn 110 chuyến bay bị hủy và hàng nghìn phương tiện giao thông không thể di chuyển do ngập lụt.
Ở Phú Thọ, vụ sập cầu Phong Châu vào khoảng 10 giờ sáng 10-09-2024 đã khiến 13 người, 10 ô tô và 2 xe máy rơi xuống sông Hồng.
Theo thống kê và nhận định của Chính phủ Việt Nam, bão số 3 Yagi và mưa lũ sau bão đã khiến 318 người tử vong, 26 người mất tích và 1976 người bị thương. Ước tính tổng thiệt hại tài sản lên tới trên 81.503 tỷ đồng (khoảng 3,3 tỷ USD).
Lào
Cơn bão Yagi mang theo mưa lớn, gây ngập lụt tại tỉnh Luang Namtha làm 1 người chết. Lào buộc phải đóng cửa Sân bay Luang Namtha. Khoảng 300 người đã phải sơ tán khỏi 17 ngôi làng trên khắp tỉnh. Lũ lụt cũng xảy ra ở các tỉnh Luang Prabang, Bokeo và Oudomxay.
Thái Lan
Tại Thái Lan, ghi nhận 42 người thiệt mạng do bão Yagi và ngập lụt sau bão, Trong đó, 36 người ở tỉnh Chiang Rai và 6 người ở tỉnh Chiang Mai.
Myanmar
Tàn dư của cơn bão Yagi đã gây lũ lụt và sạt lở đất diện rộng tại Myanmar khiến 437 người chết và hàng trăm người mất tích.
Có thể thấy, bão số 3 Yagi là cơn bão lịch sử có sức tàn phá kinh hoàng đổ bộ vào Việt Nam và cũng là cơn bão mạnh nhất được ghi nhận tại châu Á trong năm 2024. Mặc dù đã có sự chuẩn bị để ứng phó với siêu bão nhưng cơn bão Yagi vẫn để lại những mất mát và hậu quả rất nặng nề.
